EUSKARAREN BESTE AURRERAPAUSO BAT EUROPAN.
Gaur egun euskarak eta horrekin batera Europan hitz egiten diren hizkuntza gutxituek aurrerapausoa eman dute. Batasunaren leloa «Elkartuta aniztasunean» da. Printzipio horrek presente egon behar du Batasunaren ekintza guztietan. Eta gaur iritsi da Europako Historiaren Etxera. Gainera, estutasun politikoei esker, hizkuntza horien ofizialtasunari buruzko eztabaida Europar Batasunean zabaldu berri den une honetan egiten du.
Gaur amaitu den istorioa duela urtebete pasatxo hasi zen. Europako kultura-aniztasuna aitortzearen, bultzatzearen eta babestearen alde lan egiten dugun diputatu-talde batek bilera bat izan genuen Constanze Itzel Europako Historiaren Etxeko zuzendariarekin. Parlamentu-talde guztietako kideak biltzen dituen taldeartea osatzen dugu diputatu-talde honek. Eta Europako gutxiengo eta nazio tradizionalen hizkuntza eta kulturak babestu eta sustatzeko lan egiten dugu.
Lehen bilera hartan, hizkuntza eta kultura gutxituen mundua museo horretan nola integratu aztertzen aritu ginen. Gure ustez, ondare instituzional, kultural eta sozial hori Europako aniztasunaren erakusgarri oso adierazgarria zen. Europako Historiaren Etxeak ekarpen handia egin lezake errealitate hori bere erakusketa iraunkorrean integratuz.
Ideia asko bururatu zitzaizkigun, eta horietakoren batek, eremu digitalean, ibilbidea izango du, ziur. Baina gaur egun errealitate bihurtu den bat mamitu zen. Proposamena zen Europako Parlamentutik hizkuntza gutxituen hiztegien bilduma bat osatzea eta, ondoren, bilduma hori Europako Historiaren Etxean lagatzea, erakusketa iraunkorrean parte har zezan. Batasunaren aniztasuna objektu ukigarri eta ukigarrietan gauzatzeko modu bat zen ekimena. Eta, gainera, hizkuntzen komunikazio-gaitasuna sustatzea helburu duten dokumentuekin egitea. Gaur egun, Constantze Itzelek zioen Europako hizkuntza-ondare handia ikusita, Batasuneko hizkuntza itzulpengintza eta interpretazioa dela. Geure hizkuntzak erabiliz, babestuz eta babestuz elkar ulertzeko eta eraikitzeko dugun gaitasuna.
Ekimena martxan jarrita, bilduma entregatzeko egun bat bilatu behar genuen. Irailaren 26a aukeratu genuen, eleaniztasunaren nazioarteko eguna. Gainera, Bingen Zupiria Euskal Kultura Sailburuak Euskarari Europako hizkuntzarik zaharrenetako bat bezala irudikatuko zion hiztegia pertsonalki ematea proposatu genuen.
Euskaditik Eusko Jaurlaritzak benetako harribitxia aukeratu zuen museo honetan gure hizkuntza irudikatzeko. Gaur Bingen Zupiriak Resurrección María de Azkueren Vasco-Español-Francés/Dictionnaire basque-espagnol-français hiztegia eman du, 1905ean lehen aldiz argitaratua eta Euskaltzaindiak argitaratua. Horrela, euskararen lurraldeen dimentsio eleaniztuna eta mugaz gaindikoa nabarmentzen zen. Hain zuzen ere, aniztasunaren eta kultur ondarearen aldeko mugaz gaindiko lanari esker babestu genuen 2013an Europako Herritar Sarirako Euskaltzaindiaren hautagaitza. Meritu horiek epaimahaia konbentzitu zuten, eta Martin Sulz Europako Parlamentuko orduko presidenteak eman zion saria, Bruselan egindako ekitaldi zirraragarri batean.
Hemen irakurri dezakezue Eusko Jaurlaritzak argitaratu duen ekitaldiari buruzko kronika. Urrats horretan, ziur, beste batzuek jarraituko dutela. Izan ere, gero eta zailagoa da lehen hemengo moneta arruntak ziren jarduerak justifikatzea. Euskara, Katalana eta Galiziera hizkuntza-plataformetan laister izango dira. Inolako arretarik merezi izan ez duen sakoneko lan baten bidez lortu dugu. Baina emaitzak hartzaileengana iritsiko dira, batez ere Europar Batasuneko hezkuntza, truke eta enplegu programetan parte hartzen duten ikasle eta gazteengana. Gero eta urrats irmoagoak, ekimenarekin, koherentziarekin eta jarraitutasunarekin lortzen direnak. Eta horri esker ziurtatzen dut 2011n euskara Parlamentariumera, Europako Parlamentuaren interpretazio-zentrora, iristeko egin behar izan genituen “filigranak” gaur egun ez direla beharrezkoak izango. Izan ere, aniztasuna benetan sinesten badugu, gaurkoa bezalako ekintzak dira hura errespetatzeko eta babesteko bidea.
Nire eskerrik beroenak Francois Alfonsi, Lorant Vincze eta Kinga Gal Gutxiengoen Taldearteko presidenteei. Nire miresmena Contanze Itzelek Europako Historiaren etxe aurrean egiten duen lanarekiko, museoko giroa freskatu dezaketen aireetara mugitzeko ate benetan astunak irekiz. Gure Sailburu Bingen Zupiriari ere eskerrak, hasieratik agertu baitzen ekimen honetan parte hartzeko prest. Eta, azkenik, ez ditu aipatu gabe utzi nahi banbalinen artean ideiak eta proiektuak egitate bihurtzeko aukera ematen diguten pertsona horiek. Aniko Mezsaros, Lorant Vinczeren laguntzailea, aipamen hori letra handiz merezi duen izenetako bat da.
Category: Blog
